eximo

eximo
ex-ĭmo, ēmi, emptum, 3, v. a. [emo; cf. adimo and demo], to take out, take away, remove (class.; syn.: demo, adimo, eripio, furor, etc.).
I.
Lit.
A.
In gen. (with de, ex, or simple abl.; rare with dat.):

eximito (acina) de dolio,

Cato R. R. 112, 3:

oleas, ulmos bene cum radicibus,

id. ib. 28, 1:

medullam e caule,

Plin. 26, 11, 71, § 116:

dentem alicui,

Cels. 6, 9; Plin. 28, 11, 49, § 181; cf.:

lienem cani viventi,

id. 30, 6, 17, § 51; and:

lapillos ventre crocodili,

id. 28, 8, 28, § 107:

telum,

Quint. 9, 2, 75:

gladium,

Vulg. Matt. 26, 51; cf.:

quid te exempta juvat spinis de pluribus una?

Hor. Ep. 2, 2, 212:

eximi jubet non diem ex mense, sed ex anno unum mensem,

Cic. Verr. 2, 2, 52, § 139:

ne tu ex reis eximerere,

id. ib. 2, 2, 40, § 99; for which: aliquem de reis, id. ib. 2, 4, 19, §

41: cf.: ut auctores alios omnino exemerint numero,

Quint. 1, 4, 3;

with which cf.: Phraaten numero beatorum Eximit virtus,

Hor. C. 2, 2, 19:

qui turbae quamvis bonorum auctorum eximatur,

Quint. 10, 1, 74.—
B.
In partic., pregn., to free, release, deliver:

eum tamquam e vinculis eximamus,

Cic. Or. 23, 77:

aliquos ex obsidione,

id. Fam. 5, 6, 2;

for which: aliquos (urbem) obsidione,

Liv. 38, 15, 5:

ibi circumsessus adventu fratris obsidione eximitur,

id. 24, 41, 6; 36, 13, 1; 37, 22, 3.
II.
Trop.
A.
In gen., to take away, remove, banish:

quod si exemeris ex rerum natura benevolentiae conjunctionem,

Cic. Lael. 7, 23:

alicui lassitudinem,

Plaut. Merc. 1, 17; cf.:

illud, quod me angebat, non eximis,

Cic. Tusc. 2, 2, 29:

hic dies vere mihi festus atras Eximet curas,

Hor. C. 3, 14, 14:

onus sollicitis animis,

id. Ep. 1, 5, 18:

eam religionem (augures),

Liv. 4, 31, 4:

dubitationem hujus utilitatis,

Quint. 1, 10, 28:

quamquam res adversae consilium eximerent,

Tac. A. 11, 32; 1, 32; 13, 15:

aliquid memoriae,

Suet. Claud. 11 et saep.:

exemptā fine patere,

i. e. without end, Lucr. 1, 976; 1, 1007.— Pass. impers.: plurimis mortalium non eximitur, quin primo cujusque ortu ventura destinentur, the idea is not taken from them, i. e. they cannot be convinced but that, etc., Tac. A. 6, 22.—
B.
In partic.
1.
To free, release, deliver from any thing; constr. with ex, the abl., since the Aug. per. freq. with dat., rarely with de:

aliquem metu,

Plaut. Rud. 1, 4, 13:

ita me exemisti Philocratem fallaciis,

id. Capt. 3, 5, 16; cf.:

iis (rationibus) accusator ad alios ex culpa eximendos abutetur,

Cic. Inv. 2, 7, 24:

ex miseriis plurimis me,

Plaut. Capt. 5, 1, 3:

se ex catenis,

id. Men. 1, 1, 8:

ex servitute,

Liv. 37, 56, 7; Sen. Ep. 104, 16:

aliquem crimine,

Liv. 6, 24, 8: cf.:

qui servitute exempti fuerant,

id. 34, 52 fin.:

cives servitio,

id. 28, 39, 18; 27, 22, 3; 33, 23, 2; Plin. Ep. 4, 24, 3:

non noxae (al. noxa) eximitur C. Fabius, qui, etc.,

Liv. 8, 35, 5 Drak. N. cr.; cf.:

supplicio magis quam crimini exemptus est,

Curt. 7, 1, 6:

servitio,

id. 6, 3, 3:

aliquem sceleri,

Val. Fl. 2, 256:

morti,

Tac. A. 14, 48:

infamiae,

id. ib. 1, 48:

legiones adversae pugnae,

id. ib. 1, 64:

Pisonem ignominiae,

id. ib. 3, 18:

ut morte honesta contumeliis captivitatis eximeretur,

id. ib. 12, 51:

querelae,

Sen. Ben. 6, 9, 1:

notae jam destinatae,

Gell. 4, 20, 9:

poenae,

Dig. 48, 10, 22, § 4:

opinionibus vulgi,

Quint. 12, 2, 28 et saep.:

exime hunc mihi scrupulum,

Plin. Ep. 3, 17, 2:

6, 8, 7: Romanis dubitationem,

Liv. 34, 37, 6:

de proscriptorum numero,

Nep. Att. 10, 4:

agrum de vectigalibus,

to exempt, Cic. Phil. 2, 39, 101.— Absol.:

nec sorte (opus fuisse) nisi quod se quisque eximi voluerit,

Quint. 4, 2, 74.—
2.
Of time, to consume, waste:

Clodius rogatus diem dicendo eximere coepit,

Cic. Q. Fr. 2, 1, 3; cf.:

Metellus calumnia dicendi tempus exemit,

id. Att. 4, 3, 3:

diem,

Liv. 1, 50, 8; so,

tempus,

Suet. Oth. 6:

diem,

Plin. Ep. 5, 21, 2:

male aetatem,

Sen. Q. N. 3, 1:

anno exempto,

Pall. 3, 17 fin.:

horam eximere ullam in tali cive liberando sine scelere non possumus,

lose, waste, Cic. Phil. 6, 3, 7 B. and K.—
3.
To except, leave out of consideration:

leges, si majestatis quaestio eximeretur, bono in usu,

Tac. A. 4, 6.—
4.
Law t. t., to detain, prevent from appearing in court: eum qui in jus vocatur, Gai Inst. 4, 46.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • Invasión Luso-Brasileña — Fecha 1816–1820 Lugar Banda O …   Wikipedia Español

  • Сальтусы — (лат., единственное число saltus)         в Древнем Риме большие [5000 югеров (1 югер ≈ 2500 м2) и более] участки лесов, пастбищ и нови на государственной земле, сдававшиеся в аренду частным лицам. Особенно распространилась аренда С. в провинциях …   Большая советская энциклопедия

  • Vivatis — Holding AG Rechtsform AG Gründung 24. März 1999 Sitz Osterreich …   Deutsch Wikipedia

  • Vivatis Holding — AG Unternehmensform AG Gründung 24. März 1999 Unternehmenssitz …   Deutsch Wikipedia

  • САЛЬТУСЫ — (лат., ед. ч. saltus) в Др. Риме большие (5000 югеров и более) участки лесов, пастбищ и нови на гос. земле, сдававшиеся в аренду частным лицам. Особенно распространилась аренда С. в провинциях (гл. обр. в Африке) в период империи. Мн. С.… …   Советская историческая энциклопедия

  • СУАРЕС — (Suares) Франсиско (1548 1617) ведущий представитель «второй схоластики». В католической традиции обладает почетным титулом «Doctor exi mius» «превосходный доктор». По С. теолог обязан обладать глубоким пониманием метафизических принципов и основ …   Философская энциклопедия

  • Revolución Oriental — Saltar a navegación, búsqueda Artigas en la Ciudadela (1884), cuadro de Juan Manuel Blanes. La denominada Revolución Oriental fue un movimiento que inicialmente tuvo un carácter autonomista, evolucionando rápidamente hacia posturas… …   Wikipedia Español

  • Villalba de Duero — País …   Wikipedia Español

  • Congreso Cisplatino — El Congreso Cisplatino fue una asamblea de habitantes de la entonces Provincia Cisplatina celebrada entre el 15 y el 31 de julio de 1821, que convalidó la ocupación de la misma por el Reino Unido de Portugal, Brasil y Algarve y la declaró parte… …   Wikipedia Español

  • Revolución oriental — Este artículo o sección puede ser demasiado extenso(a). Algunos navegadores pueden tener dificultades al mostrar este artículo. Por favor, considera separar cada sección por artículos independientes, y luego resumir las secciones presentes en… …   Wikipedia Español

  • eximir — Se conjuga como: partir Infinitivo: Gerundio: Participio: eximir eximiendo eximido     Indicativo   presente imperfecto pretérito futuro condicional yo tú él, ella, Ud. nosotros vosotros ellos, ellas, Uds. eximo eximes exime eximimos eximís… …   Wordreference Spanish Conjugations Dictionary

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”